Tanzimat Süreci Öykü Özellikleri Nedir?
Tanzimat Süreci Osmanlı geçmişine damga vuran yenilikçi uygulamaların yapıldığı bir dönem olarak bilinmektedir. Batılılaşma ve yenilik hareketlerinin en fazlaca hissedildiği bu zamanda edebiyat alanında da pek fazlaca yenilik gelmiştir. Tanzimat Döneminde öykü ve roman alanında pek fazlaca yazar yaratı vermiştir. Tanzimat Süreci, öykü özellikleri şu şekildedir:
– Bu zamanda öyküler günlük yaşamdan ve tarihten alınmıştır.
– İlk öykülerde çoğu zaman topluluk önünde anlatılan meddah öykü tekniği ve tesirleri görülmektedir.
– Tanzimat Süreci öykü ve romancıların bir kısmı halka, bir kısmı ise aydın kişilere seslenmeyi tercih etmiştir. – Halka seslenen yazarlar mütevazı bir dil tercih ederken, aydın kişilere seslenen yazarlar dil kuralları ve yabancı lügat ile yüklü bir üslupla yazmışlardır.
– Tanzimat döneminde öykülerde işlenen mevzular tutsaklık, Batı uygarlığı ile Osmanlı içinde farklıların karşılaştırılması, mecburi meydana getirilen evlilikler, aşık olma temaları ve evlilik ağırlıklı mevzular işlenmiştir.
– Tanzimat sürecinin ilk zamanlarında romantizm akımının tesirinde kalınmıştır.
– Eserlerde tesadüflere yer verilmiştir.
– Kahramanlar çoğu zaman yaşamın içinden alınmış kişilerden oluşmaktadır.
– Tanzimat 2. dönemde ise realizm ve doğacılık akımından etkilenilmiştir.
– Batılı anlamda ilk öykü türü Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir.
– Türk Edebiyatında ilk öykü denemesi ise Güvenilir Nihat’ın Müsameretname adlı eseridir.
Tanzimat Süreci Öykü Yazarları ve Örnekleri
Öykü türü Türk edebiyatına 19. yüzyılda Batı’dan girmiştir. 19. yüzyılda Tanzimat aydınları ziyaret ettikleri Avrupa devletlerinde roman ve hikayeyi tanımış, çeviriler ile bu türleri okuyuculara taşımışlardır. Tanzimat döneminde yaratı veren öykü yazarları ve örneklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
– Ahmet Mithat Efendi: Kıssadan Hisse ve Letaif-i Rivayat
– Güvenilir Nihat: Müsameretname
– Sami paşazade Sezai: Ufak Şeyler,
– Recaizade Mahmut Ekrem: Şemsa, Muhsin Bey ve Saime
– Nabizade Nazım: Yadigarlarım, Zavallı Kız, Sevda, Hala Güzel, Karabibik ve Haspa
Tanzimat Süreci Öykü Yazarları Hangi Akımdan Etkilenmiştir?
Tanzimat döneminde roman ve öykü tekniği daha çok gelişmiştir. Birinci döneme gore daha nitelikli ürünler verilmiştir. Bu zamanda realizm akımının tesiri ile gözleme ehemmiyet verilmiş, vaka ve kişiler daha gerçekçi anlayış ile anlatılmıştır. Bu zamanda Nabizade Nazım naturalizm akımından, Recaizade Mahmut Ekrem ve Sami Paşazade Sezai realizm akımından, Abdülhak Hamit Tarhan ise romantizm akımından etkilenmiştir.
Son Dakika Haberler